QUẢ NHÀU
TRÁI NHÀU – VỊ THUỐC QUÝ NHÂN GIANG ĐANG DẦN LÃNG QUÊN

Trái nhàu (quả nhàu) là phần quả của cây nhàu – Loại cây mà các bộ phận của nó như lá, rễ và cả vỏ cây đều được sử dụng để làm thuốc. Tuy nhiên bộ phận được sử dụng nhiều trong Đông Y đó chính là phần quả. Vậy loại quả này có công dụng như thế nào? Nhận biết ra sao và cách dùng thế nào để đạt hiệu quả nhất?
Tổng quan về trái nhàu
Cây nhàu thuộc họ cà phê, có tên khoa học là Morinda citrifolia tiếng anh gọi là NONI, thường mọc ở vùng nhiệt đới và ôn đới. Ở Việt Nam, cây nhàu mọc nhiều ở những vùng ẩm thấp dọc theo bờ sông bờ suối, ao hồ hoặc mương rạch ở khắp các tỉnh miền Nam và một số tỉnh miền Trung. Còn được gọi bằng nhiều tên gọi khác nhau như cây Ngao hay Nhàu núi…

Cây cao 4-8m có thân, cành non mập, có 4 cạnh rõ, màu lục hoặc nâu nhạt. Cành non màu xanh, tiết diện vuông, có rãnh, nhẵn; cành già tiết diện tròn, màu nâu xám. Lá mọc đối, hình bầu dục dài 12-30 cm, rộng 6–15 cm, mép uốn lượn, lá màu xanh bóng đậm ở mặt trên, mặt dưới nhạt hơn. Bìa lá hơi dợn sóng. Gân lá hình lông chim, nổi rõ ở mặt dưới, 6-7 cặp gân phụ. Cuống lá 1–2 cm. Lá kèm nằm giữa 2 lá mọc đối, hình xoan, cao 1-1,5 cm, màu xanh nhạt.

Cụm hoa là đầu hình tròn hay hơi bầu , ở ngoài nách lá. Cụm hoa hình trụ, màu xanh, nhẵn, dài 1–2 cm. Đáy cụm hoa có 3 phiến hẹp, dài 5–8 mm. Hoa đều, lưỡng tính, mẫu 5. Đài hoa là một gờ tròn. Cánh hoa 5, ống tràng hình phễu, màu xanh nhạt, cao 7–12 mm; bên trong có nhiều lông trắng; 5 thùy dài khoảng 5–8 mm, màu trắng, hình bầu dục đầu nhọn, đỉnh có phụ bộ là một mấu nhỏ cong vào trong.

Quả còn non màu xanh nhạt, dài 5–7 cm, rộng 3–4 cm. Quả già màu ngà vàng, nhẵn bóng, mùi khai, trên quả còn vết tích , khi chín màu vàng, chứa cơm mềm, ăn được.Có thể sử dụng nhiều bộ phận của cây nhàu để làm thuốc như lá, rễ, vỏ cây và đặc biệt là phần quả Nhàu. Quả nhàu (hay trái nhàu) được thu hái làm thuốc khi đã già hoặc sắp chín. Tất cả các bộ phận của cây nhàu đều có thể được thu hoạch để sử dụng. Tuy nhiên, thời điểm thu hoạch có chút khác biệt. Cụ thể: lá nhàu sẽ được thu hoạch vào mùa xuân, quả nhàu được thu hoạch vào mùa hạ và rễ cây cỏ thể được thu hoạch vào mùa đông.